<p>Vanaf 1951 kan dat onder meer met de hotelplan express, die vanuit Den Haag Centraal naar Zwitserland, Oostenrijk en Italië gaat. Naast een restauratie en slaapcoupés is er in de express een speciale wagon waar reizigers onder muzikale begeleiding een 'dansje kunnen wagen'. De naam ontleent de trein aan Hotelplan, de van oorsprong Zwitserse touroperator die de wagons huurt van de Nederlandse Spoorwegen. De Hotelplan Express is niet de enige trein voor toeristen. Er is ook de Bergland Express, de Zon Express en de Costabrava Express.</p><p>In 1960 introduceert de NS de autoslaaptrein, die vanuit 's-Hertogenbosch vertrekt. Later komen de hogesnelheidstreinen zoals de TVG, de ICE, de Thalys en de Eurostar. Maar als vervoermiddel voor de vakantieganger kan de trein niet op tegen de eigen auto, de bus en het vliegtuig. De trein is minder flexibel en voor internationale reizen relatief duur. Inmiddels wint de trein wel weer aan populariteit. Wie last heeft van 'vliegschaamte' en/of wil bijdragen aan een beter milieu, kan met een gerust geweten gaan treinen.</p><h3>Pioniers</h3><p>Groot-Brittannië en Jacobus Lissone in Nederland nemen eind 19e eeuw hun eerste reisgezelschappen per trein mee naar het buitenland. Decennialang is de trein hét vervoermiddel voor toeristen die verder weg willen.&nbsp;<br>Vanaf begin jaren vijftig neemt het aanbod aan vakantiereizen met de trein toe. Hotelplan komt in 1951 met express-treinen. De Hotelplan Express is speciaal gereserveerd voor vakantiegangers en gaat naar bestemmingen in Zwitserland, Oostenrijk en Italië. Vanaf 1960 vertrekt vanuit ‘s Hertogenbosch de NS-autoslaaptrein. Later volgen hogesnelheidstreinen als TVG, ICE, Thalys en Eurostar.&nbsp;</p><p><img class="image_resized" style="width:49%;" src="https://anvr.nl/uploads/1951_Hotelplan_Express_1953_AD_79d4dd60c3.jpg" alt="1951-Hotelplan-Express-1953-AD.jpg" srcset="https://anvr.nl/uploads/thumbnail_1951_Hotelplan_Express_1953_AD_79d4dd60c3.jpg 125w,https://anvr.nl/uploads/small_1951_Hotelplan_Express_1953_AD_79d4dd60c3.jpg 400w,https://anvr.nl/uploads/medium_1951_Hotelplan_Express_1953_AD_79d4dd60c3.jpg 600w,https://anvr.nl/uploads/large_1951_Hotelplan_Express_1953_AD_79d4dd60c3.jpg 799w," sizes="100vw" width="799px"></p>

Waar zouden we zijn zonder de trein?